Khóa học CEO toàn diện | Mô hình kinh doanh và chiến lược công ty

Chiến lược kinh doanh vừa là nền tảng, vừa là kim chỉ nam dẫn đường cho doanh nghiệp đạt được mục tiêu trong giới hạn nguồn lực một cách hiệu quả nhất. Thế nhưng, chúng ta thường nhầm lẫn chiến lược với "giấc mơ" và phần lớn các công ty quy mô nhỏ hiện nay không thể định hình rõ ràng & cụ thể hóa chiến lược cho mình.

Mô hình kinh doanh

Mô hình kinh doanh gồm có 4 trụ cột với 9 thành tố cấu thành, qua đó lột tả một cách trực quan khả năng vận hành và cung cấp giải pháp giá trị của công ty đến khách hàng tiềm năng của mình. Mô hình kinh doanh khác xa với ý tưởng hoặc lợi thế thương mại. Có những ý tưởng thoạt đầu thấy rất hay nhưng khi ghép vào mô hình lại thấy chẳng có "cửa" để kinh doanh hoặc có thể kinh doanh nhưng rất bất lợi hoặc không bền vững.

Làm thế nào để nhân biết mô hình kinh doanh có khả năng triển khai kinh doanh, dưới đây là các dấu hiệu và câu hỏi kiểm chứng cho mô hình kinh doanh của bạn.

• Chỉ ra được phân khúc khách hàng cụ thể / hoặc có thể mô tả rõ nét chân dung khách hàng mục tiêu và hơn nữa nếu bạn có thể sử dụng các nguồn số liệu thứ cấp hoặc nghiên cứu sơ cấp mà đo lường được dung lượng thị trường mục tiêu thì càng tốt.
• Chỉ ra được kênh kinh doanh (gồm tiếp thị, phân phối, xây dựng và duy trì quan hệ khách hàng). Tốt nhất là nên vẽ ra được lưu đồ quan hệ giữa công ty với khách hàng, chỉ ra được các điểm chạm trong hành trình khách hàng đồng thời xác định rõ hành động / công việc cụ thể khi khách hàng tiếp xúc ở mỗi điểm chạm.
• Giải pháp giá trị cụ thể: kinh doanh là cuộc chiến giá trị, giải pháp giá trị nêu ra ở đây chính là toàn vẹn những gì thuộc về sản phẩm dịch vụ mà bạn sẽ cung cấp cho khách hàng mục tiêu. Những câu hỏi phải nghiêm khắc trả lời là: sản phẩm dịch vụ của bạn có gì tốt hơn / khác biệt hơn? cách mà bạn phục vụ khách hàng có gì tốt hơn/ khác biệt hơn? các cam kết chất lượng / khả năng cung cấp sản phẩm dịch vụ chất lượng chắc chắn đến đâu? khách hàng có sẵn sàng lựa chọn để trả tiền cho nhưng sự tốt hơn / khác biệt hơn đó không? Nếu có thì căn cứ nào? nếu không thì tại sao? (hãy lao ra thị trường để tìm kiếm câu trả lời, đừng ngồi trong phòng kín tìm giải pháp).
• Để vận hành mô hình kinh doanh với tư cách một doanh nghiệp / một cửa hàng, bạn sẽ thiết lập quan hệ chiến lược với nhà cung cấp nào? độ tin tưởng và tính ca kết của họ ra sao? nếu họ hủy hợp tác hoặc nôm na là "dở mặt" thì có làm cơ sở kinh doanh của bạn điêu đứng?
• Để vận hành mô hình kinh doanh, 4 loại công việc cần tập trung cao độ (và không được đánh đổi / xao lãng): một là: công việc nào để không ngừng nâng cao hơn nữa từng ngày chất lượng dịch vụ khách hàng? hai là: công việc nào để đảm bảo và cải tiến chất lượng sản phẩm dịch vụ (chất lượng thực)? ba là công việc nào để tạo ra lợi thế nguồn cung tốt hơn nữa (cả về giá mua và quan hệ với nhà cung cấp)? bốn là: cần làm gì để giữ cho năng lực phục vụ cũng như cân bằng tài chính (luôn đủ tiền hoạt động) không bị giảm sút kể cả khi tăng trưởng đến 50% qua tháng.
• Công thức lợi nhuận của mô hình kinh doanh: Lợi nhuận = doanh thu - chi p hí. Tuy nhiên bạn cần quan tâm 2 chỉ tiêu: Lợi nhuận kinh doanh = doanh thu - chi phí giá vốn - chi phí bán hàng và Lợi nhuận ròng. Tong số các chi phí trong quá trình hoạt động phải luôn luôn biết nó chiếm bao nhiêu % doanh thu bán, tuyệt đối không được để vượt quá định mức đó trừ trường hợp tăng giá đầu vào bất thường thì cân nhắc cắt giảm sản lượng. Lời khuyên là hãy tính toàn bằng một mô hình tài chính cụ thể chứ đừng "áng chừng" nếu bạn không muốn phá sản.

Lựa chọn và hoạch định chiến lược

Kế thừa kết quả hoạch định mô hình kinh doanh, chủ doanh nghiệp và đội ngũ của mình phải ngồi lại mà xác lập các mục tiêu chiến lược và cách thức đạt được các mục tiêu chiến lược đó.

Vậy là chiến lược nó rất cụ thể chứ không phải vài lời tuyên bố hoa mỹ và chung chung. Như trên hình OPS trên đây, chúng ta thấy hoạch định chiến lược là chỉ rõ các con số, xác định rõ từng hành động chủ chốt, đặc biệt là ở năm hiện thời hoặc năm kế tiếp ta phải ứng dụng BSC để xác lập 4 nhóm mục tiêu cần bằng (Tài chính; Khách hàng và thị phần; Quản trị nội bộ; Xu hướng phát triển).

Khi tôi tiếp cận, nghiên cứu, cho ứng dụng thử nghiệm và giảng dạy về OPS thì bản thân tôi và nhiều chủ doanh nghiệp mới nhận ra rằng thực ra chiến lược đơn giản là sự lựa chọn cách thức mà doanh nghiệp đi với tất cả nguồn lực hiện có và có thể huy động để đạt tới các mục tiêu cân bằng dài hạn, trung hạn, ngắn hạn. Khi đạt được các mục tiêu đó và chưa phải thay đổi mô hình tức là doanh nghiệp hoàn thành sứ mệnh, đạt được tầm nhìn của mình.

Tuy vậy, phần lớn các doanh nghiệp ở Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, bước dầu kinh doanh có lẽ cũng không / và không quá cần thiết phải hoạch định quá chi tiết mà quan trọng là xác định một chiến lược sản phẩm thật tốt, một chiến lược bán thật hay và một triết lý kinh doanh tận tâm đến cùng cho dịch vụ khách hàng. Bạn có thể xem thêm trong video đưới đây:

Tác giả: Vũ Long - Sáng lập và điều hành Giamdoc.net

Khóa học MÔ HÌNH KINH DOANH & HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC
Các bước xây dựng mô hình kinh doanh với 9 thành tố, hoạch định & mô tả chiến lược một cách sinh động với hệ thống mục tiêu đồng tâm. Đặt nền móng quan trọng nhất cho sự nghiệp kinh doanh / tái cấu trúc doanh nghiệp / hoặc khởi nghiệp SME

XEM THÊM