Tổng hợp các câu hỏi về BHXH có hiệu lực từ năm 2016. (Phần 4)

Các nội dung xung quanh Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT (có hiệu lực từ 01/01/2015) đang đi vào thực tiễn cuộc sống và Luật BHXH sửa đổi (bắt đầu có hiệu lực từ 01/01/2016), việc tăng giá viện phí, BHYT học sinh sinh viên, BH thất nghiệp, BHXH tự nguyện... là những chính sách được dư luận đặc biệt quan tâm trong thời gian qua. Sáng ngày hôm nay (31/12/2015), BHXH Việt Nam tổ chức giao lưu trực tuyến về chính sách BHXH, BHYT trên Trang tin điện tử BHXH Việt Nam nhằm cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc của các đơn vị sử dụng lao động, người lao động và nhân dân trên cả nước một cách đầy đủ và kịp thời về những chính sách này.

Câu 17: Gia đình tôi thuần nông nhưng tôi muốn tham gia BHXH tự nguyện thì cần phải có những điều kiện gì? Phí, mức đóng BHXH tự nguyện như thế nào? (Nguyễn Tiến Đông, Thanh Hóa).

BHXH Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:

2.1. Về đối tượng thám gia BHXH tự nguyện:

- Trước ngày 01/01/2016: Theo quy định tại Khoản 5 Điều 2 Luật BHXH số 71/2006/QH11;  Điều 2, Khoản 2 Điều 9 Nghị định số 190/2007/NĐ-CP ngày 28/12/2007 của Chính phủ hướng dẫn một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện thì người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

- Từ ngày 01/01/2016: Theo quy định tại Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH số 58/2014/QH13 thì người tham gia BHXH tự nguyện nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

2.2. Mức đóng, thu nhập làm căn cứ đóng, phương thức đóng:

a) Từ ngày 01/01/2014 đến 31/12/2015: Theo quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 100 Luật BHXH số 71/2006/QH11 thì:

+ Mức đóng hàng tháng  bằng 22% mức thu nhập người tham gia lưa chọn đóng BHXH.

+ Mức thu nhập lựa chọn làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức lương cơ cở; cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.

+ Phương thức đóng: Người tham gia BHXH được lựa chọn một trong các phương thức hàng tháng, hoặc hàng quý, hoặc 6 tháng một lần.

b) Từ ngày 01/01/2016: Theo quy định tại Điều 87 Luật BHXH số 58/2014/QH13 thì:

+ Mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất;

Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, Nhà nước sẽ có chính sách hỗ trợ mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện, hiện Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang trình Chính phủ ban hành Nghị định, Thông tư hướng dẫn về nội dung này.

2.3. Về thủ tục: thực hiện theo quy định, hướng dẫn của BHXH Việt Nam tại Quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 09/9/2015 về việc ban hành quy đinhquản lý thu BHXH, BHYT, BHTN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT. Đề nghị ông (bà) có thể liên hệ với cơ quan BHXH cấp huyện gần nhất, hoặc đại lý thu BHXH tự nguyện tại các xã, phường nơi cư trú để được hướng dẫn cụ thể.

Câu 18: Hiện tôi với thành lập doanh nghiệp tư nhân hoạt động từ ngày 01/10/2014 có thuê mướn, sử dụng 08 lao động (bao gồm cả hợp đồng lao động xác định thời hạn và hợp đồng lao động theo mùa vụ). Vậy doanh nghiệp tôi có phải tham gia BHXH, BH thất nghiệp cho NLĐ hay không và những đối tượng nào sẽ phải bắt buộc tham gia? (Lâm Hoàng Thao, Hà Nội).

BHXH Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:

- Về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, BHYT: Theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH số 71/2006/QH11; Khoản 4 Điều 57 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP ngày 31/12/2006 của chính phủ; Điểm a Khoản 1 Điều 12 Luật số 46/2014/QH13 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT thì người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên, người quản lý doanh nghiệp có hưởng tiền lương thuộc đối tượng tham gia BHXH, BHYT.

- Về đối tượng tham gia BHTN:

+ Trước ngày 01/01/2015: Theo quy định tại Khoản 3, Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH số 71/2006/QH11 thì người làm việc theo hợp đồng lao không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn từ đủ 12 tháng đến 36 tháng trong đơn vị có sử dụng từ 10 người lao động trở lên thuộc đối tượng tham gia BHTN.

+ Từ ngày 01/01/2015: Theo quy định tại Khoản 1, Khoản 3 Điều 43 Luật Việc làm số 38/2013/QH13 thì người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHTN.

Vì vậy đề nghị ông đối chiếu quy định nêu trên để tham gia BHXH theo đúng quy định.

Câu 19. Bà Trịnh Thị Hồng Hạnh, Ninh Bình: Theo Khoản 2, Điều 18, Chương II của Luật BHXH (sửa đổi), bắt đầu từ ngày 01/01/2016 sổ BHXH sẽ do người lao động phụ trách bảo quản? Vậy trước ngày 01/01/2016 chúng tôi phải trả hết sổ BHXH cho người lao động đúng không?

BHXH Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 18, Chương II Luật BHXH có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016 thì sổ BHXH sẽ được bàn giao cho người lao động quản lý. Vì vậy, cơ quan BHXH sẽ thực hiện in quá trình đóng BHXH của người lao động đến hết ngày 31/12/2015 để gửi đơn vị sử dụng lao động. Hiện nay, BHXH Việt Nam đang dự thảo văn bản hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố phối hợp với đơn vị sử dụng lao động thực hiện trả sổ BHXH cho người lao động trong năm 2016.

Câu 20: Bà Phạm Mai Hoa, Tiền Giang: Tôi đã tham gia BHXH ở Việt Nam đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi nghỉ sinh. Trường hợp sinh con ở nước ngoài thì có được hưởng các chế độ thai sản như ở Việt Nam không? Nếu được thì cần nộp các loại giấy tờ gì?

BHXH Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:

Theo quy định tại Điều 31 Luật BHXH (sửa đổi), lao động nữ sinh con được hưởng chế độ thai sản khi đã đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

Đối chiếu quy định trên, nếu khi sinh con, Bà đã đóng đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi nghỉ sinh con thì Bà được hưởng chế độ thai sản khi sinh con (không phụ thuộc sinh con ở đâu).

Trường hợp Bà vẫn đang có quan hệ lao động thì Bà nộp hồ sơ gồm: Bản sao giấy chứng sinh hoặc giấy khai sinh của con cho đơn vị sử dụng lao động để xem xét, giải quyết; Trường hợp Bà đã thôi việc trước khi sinh con, Bà nộp hồ sơ gồm: Sổ BHXH; Bản sao Giấy chứng sinh hoặc bản sao giấy khai sinh của con cho cơ quan BHXH nơi Bà cư trú (tại Việt Nam) để xem xét, giải quyết.

Câu 21: Bạn nhuhoa…@gmail.com hỏi: Em đã đóng bảo hiểm tại công ty cũ được gần 4 năm, đến tháng 9 năm 2015 em nghỉ làm ở nhà không đi làm và cũng lấy sổ bảo hiểm về rồi. Hiện em đang mang thai, và muốn sau khi sinh con được hưởng chế độ thai sản thì em phải làm thủ tục như thế nào? Và trường hợp của em có được hưởng TCTN không?

BHXH Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:

- Về việc hưởng trợ cấp thất nghiệp: Điều 49 Luật Việc làm quy định người lao động đang đóng BHTN được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Chấm dứt HĐLĐ hoặc HĐLV, trừ các trường hợp: người lao động đơn phương chấm dứt HĐLĐ, HĐLV trái pháp luật; hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng;

2. Đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ, HĐLV đối với trường hợp làm việc theo HĐLĐ, HĐLV từ 12 tháng trở lên; đã đóng BHTN từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt HĐLĐ đối với trường hợp làm việc theo HĐLĐ mùa vụ hoặc theo công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng;

3. Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, HĐLV;

4. Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng BHTN, trừ các trường hợp sau đây: thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an; đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên; chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc; Bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù; Ra nước ngoài định cư, đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng; chết.

Như vậy, trường hợp của bạn để hưởng trợ cấp thất nghiệp bạn phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ và được xét hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đủ các điều kiện nêu trên. Bạn không cung cấp cụ thể thông tin về ngày chấm dứt dứt HĐLĐ do vậy không thể trả lời là bạn còn trong thời hạn nộp hồ sơ hưởng TCTN hay không.

- Về hưởng chế độ thai sản: Theo quy định tại Điều 31 Luật BHXH (sửa đổi), điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với Lao động nữ sinh con là phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

Đối chiếu với quy định nêu trên, nếu tại thời điểm Bạn sinh con, Bạn đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH trước khi sinh con thì Bạn nộp Bản sao giấy khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi cư trú để được xem xét, giải quyết.

---

xem thêm khóa kế toán tiền lương