Những điều cần biết khi khởi nghiệp kinh doanh: Quyền và đặc điểm pháp lý của doanh nghiệp

Khởi nghiệp kinh doanh (Startup SME) là quá trình bạn hiện thực hóa khát vọng và lý tưởng doanh chủ của mình. 
​
Một trong các câu hỏi được đặt ra khi bạn bắt đầu khởi nghiệp kinh doanh (Startup SME) đó là nên chọn hình thức tổ chức kinh doanh nào? Nếu lựa chọn thành lập doanh nghiệp thì cần hiểu rõ hơn về quyền và đặc điểm pháp lý của doanh nghiệp.

Khởi nghiệp kinh doanh (Startup SME)

Theo quy định tại Khoản 10 Điều 4 Luật doanh nghiệp hiện hành thì: "Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh”.

I. Đặc điểm của doanh nghiệp

Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế có tên riêng​. Việc đặt tên doanh nghiệp được tự do lựa chọn nhưng dưới góc độ pháp luật về doanh nghiệp phải thỏa mãn một số yêu cầu nhất định. Cụ thể: Tên doanh nghiệp phải được viết bằng tiếng Việt và không thuộc các trường hợp bị pháp luật cấm.

Tên tiếng Việt của doanh nghiệp gồm hai thành tố theo cấu trúc: Loại hình doanh nghiệp + tên riêng

1. Loại hình doanh nghiệp

Bao gồm “công ty trách nhiệm hữu hạn” hoặc “công ty TNHH” đối với công ty trách nhiệm hữu hạn; được viết là “công ty cổ phần” hoặc “công ty CP” đối với công ty cổ phần; được viết là “công ty hợp danh” hoặc “công ty HD” đối với công ty hợp danh; được viết là “doanh nghiệp tư nhân”, “DNTN” hoặc “doanh nghiệp TN” đối với doanh nghiệp tư nhân.

Tên riêng: được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chữ F, J, Z, W, chữ số và ký hiệu. 

Tên doanh nghiệp phải được gắn tại trụ sở chính, các chi nhánh, văn phòng đại diện, các địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp. 

Tên doanh nghiệp phải được in ấn hoặc viết trên các giấy tờ giao dịch, hồ sơ tài liệu và ấn phẩm do doanh nghiệp phát hành.

Cần lưu ý, đây là hai thành phần bắt buộc phải có trong tên của doanh nghiệp, là bộ phận chính cấu thành tên của doanh nghiệp. Ngoài ra, các thành viên của doanh nghiệp khi thành lập doanh nghiệp có thể thêm một số thành phần khác vào trong tên của doanh nghiệp như chức năng hoạt động: Xuất nhập khẩu, xây dựng, thương mại.

Những điều cấm trong đặt tên doanh nghiệp: Đặt tên trùng hoặc tên gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp đã đăng ký được quy định tại Điều 41 của Luật doanh nghiệp 2020. Sử dụng tên cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, tên của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp để làm toàn bộ hoặc một phần tên riêng của doanh nghiệp, trừ trường hợp có sự chấp thuận của cơ quan, đơn vị hoặc tổ chức đó. Sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc.

Ví dụ minh họa cho tên doanh nghiệp: CÔNG TY TNHH STARTUP.EDU.VN, CÔNG TY TNHH CÔNG NGHỆ BISO24, CÔNG TY CỔ PHẦN BISO VINA.

2. Tên doanh nghiệp bằng tiếng nước ngoài và tên viết tắt của doanh nghiệp

Tên doanh nghiệp bằng tiếng nước ngoài là tên được dịch từ tên tiếng Việt sang một trong những tiếng nước ngoài hệ chữ La-tinh. Khi dịch sang tiếng nước ngoài, tên riêng của doanh nghiệp có thể giữ nguyên hoặc dịch theo nghĩa tương ứng sang tiếng nước ngoài. Trường hợp doanh nghiệp có tên bằng tiếng nước ngoài, tên bằng tiếng nước ngoài của doanh nghiệp được in hoặc viết với khổ chữ nhỏ hơn tên tiếng Việt của doanh nghiệp tại trụ sở chính, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp hoặc trên các giấy tờ giao dịch, hồ sơ tài liệu và ấn phẩm do doanh nghiệp phát hành.​

Tên viết tắt của doanh nghiệp được viết tắt từ tên tiếng Việt hoặc tên bằng tiếng nước ngoài.
​
Ví dụ minh họa cho tên viết tắt của doanh nghiệp: CÔNG TY TNHH STARTUP.EDU.VN (Startup.edu.vn CO.,LTD), CÔNG TY TNHH CÔNG NGHỆ BISO24 (Biso24 CO.,LTD), CÔNG TY CỔ PHẦN BISO VINA (Biso Vina JSC).

3. Doanh nghiệp có tài sản

Để tiến hành hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp cần phải có tài sản. Tài sản của doanh nghiệp được hình thành dựa trên ba nguồn: 

• Tài sản do các thành viên, cổ đông (gọi chung là nhà đầu tư) đầu tư vào doanh nghiệp; 
  
• Tài sản do doanh nghiệp huy động; 
  
• Tài sản do doanh nghiệp tạo lập nên trong quá trình hoạt động như chênh lệch giữa mệnh giá và thị giá trong quá trình phát hành cổ phần, lợi nhuận được giữ lại để tái đầu tư.
  

4. Doanh nghiệp có trụ sở giao dịch

Trụ sở chính của doanh nghiệp là địa điểm liên lạc của doanh nghiệp trên lãnh thổ Việt Nam trong trường hợp cần thiết. Trụ sở phải có địa chỉ được xác định gồm số nhà, ngách, hẻm, ngõ phố, phố, đường hoặc thôn, xóm, ấp, xã, phường, thị trấn, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; số điện thoại, số fax và thư điện tử (nếu có).

5. Doanh nghiệp có con dấu

Theo quy định tại Điều 43 Luật doanh nghiệp 2020 thì: Dấu bao gồm dấu được làm tại cơ sở khắc dấu hoặc dấu dưới hình thức chữ ký số theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử. Doanh nghiệp quyết định loại dấu, số lượng, hình thức và nội dung dấu của doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện và đơn vị khác của doanh nghiệp.Việc quản lý và lưu giữ dấu thực hiện theo quy định của Điều lệ công ty hoặc quy chế do doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc đơn vị khác của doanh nghiệp có dấu ban hành. Doanh nghiệp sử dụng dấu trong các giao dịch theo quy định của pháp luật.

6. Doanh nghiệp có các đặc điểm quan trọng khác

Có tổ chức bộ máy hoạt động, có người đại diện theo quy định, thực hiện kinh doanh một cách chuyên nghiệp (trong phạm vi ngành nghề kinh doanh xác định), hạch toán kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước, chịu sự điều chỉnh của pháp luật và quản lý nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, chấm dứt hoạt động thông qua thủ tục giải thể hoặc phá sản theo quy định của pháp luật,...

II. Quyền và nghĩa vụ pháp lý của doanh nghiệp

1. Quyền của doanh nghiệp

• Tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm. Tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh; chủ động lựa chọn ngành, nghề, địa bàn, hình thức kinh doanh; chủ động điều chỉnh quy mô và ngành, nghề kinh doanh. 
  
• Lựa chọn hình thức, phương thức huy động, phân bổ và sử dụng vốn.
  
• Tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và ký kết hợp đồng kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu.
  
• Tuyển dụng, thuê và sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động.
  
• Chủ động ứng dụng khoa học và công nghệ để nâng cao hiệu quả kinh doanh và khả năng cạnh tranh; được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
  
• Chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản của doanh nghiệp.
  
• Từ chối yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân về cung cấp nguồn lực không theo quy định của pháp luật.
  
• Khiếu nại, tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật. 
  
• Quyền khác theo quy định của pháp luật.
  

2. Nghĩa vụ của doanh nghiệp

• Đáp ứng đủ điều kiện đầu tư kinh doanh khi kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; ngành, nghề tiếp cận thị trường có điều kiện đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật và bảo đảm duy trì đủ điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh.
• Thực hiện đầy đủ, kịp thời nghĩa vụ về đăng ký doanh nghiệp, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, công khai thông tin về thành lập và hoạt động của doanh nghiệp, báo cáo và nghĩa vụ khác theo quy định của Luật doanh nghiệp hiện hành.
• Chịu trách nhiệm về tính trung thực, chính xác của thông tin kê khai trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và các báo cáo; trường hợp phát hiện thông tin đã kê khai hoặc báo cáo thiếu chính xác, chưa đầy đủ thì phải kịp thời sửa đổi, bổ sung các thông tin đó.
• Tổ chức công tác kế toán, nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật.
• Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động theo quy định của pháp luật; không phân biệt đối xử, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người lao động trong doanh nghiệp; không ngược đãi lao động, cưỡng bức lao động hoặc sử dụng lao động chưa thành niên trái pháp luật; hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tham gia đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề; thực hiện các chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và bảo hiểm khác cho người lao động theo quy định của pháp luật.
• Nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật hiện hành.

----------------- 
Biên tập: Hồ Thị An - BisoVINA
Media: Trần Đình Sơn - BisoVINA
Kiểm duyệt nội dung: Bích Ngọc, Đỗ Huyền - Giamdoc.net 
Theo bài giảng (video) gốc của Luật sư Đỗ Quốc Quyền - Khóa Khóa Setup công ty và vận hành kinh doanh bài bản V03 - Chuyên đề Pháp lý doanh nghiệp trên Giamdoc.net

Bài viết đọc thêm:
​Lựa chọn loại hình kinh doanh​
​Pháp nhân và các loại hình doanh nghiệp có tư cách pháp nhân tại Việt Nam
Nguyên tắc xây dựng điều lệ công ty

​​KHỞI NGHIỆP KINH DOANH

​​Khóa học khởi nghiệp kinh doanh, Tiến trình 5 bước khởi nghiệp kinh doanh thành công, tránh sai lầm mất nghiệp..., đồng bộ & bài bản từ đầu. Dành cho ai đã / sắp khởi nghiệp + Doanh nghiệp mới thành lập dưới 18 tháng.

Xem & Download

Hiện thực hóa khát vọng và lý tưởng doanh chủ