Quản trị công ty | Đào tạo CEO toàn diện
  • CEO thực chiến
  • Đăng ký VIP-CEO
  • Khóa học
  • Khai giảng / Sự kiện
  • Blog quản trị

Kế toán doanh nghiệp bài bản

Kế toán tổng hợp thực hành: Giao dịch liên kết dẫn đến chuyển giá và hệ lụy khó lường (Phần 2)

10/9/2019

Comments

 
Ở bài viết​ trước, Giamdoc.net đã giúp bạn đọc hiểu rõ, giao dịch liên kết là gì? Cách ​​nhận diện giao dịch liên kết dẫn đến chuyển giá? ​Những căn cứ để cơ quan thuế nhận định những vấn đề chuyển giá trong doanh nghiệp có giao dịch liên kết  khi thanh kiểm tra?...

Ở bài viết này, Giamdoc.net xin chia sẻ một số trường hợp sai sót trong kê khai và lập hồ sơ dẫn đến truy thu thuế TNDN lên tới tiền tỷ; hướng dẫn DN kê khai và lập hồ sơ xác định giao dịch liên kết,...
giao dịch liên kết
Kê khai và lập hồ sơ xác định giao dịch liên kết
 Ví dụ 1: Báo cáo của Công ty TNHH MXY Việt nam giai đoạn 2010-2018
Giấy phép đầu tư số 0146/GPĐT ngày 22/5/1995 do Ban quản lý KCN và KCX cấp
Ngành nghề kinh doanh chủ yếu: Sản xuất bao container PP, vải dệt PP, Pallet vải,...

Kết quả kiểm tra:
​

Qua kiểm tra phát hiện thấy công ty thực hiện mua bán với các bên có quan hệ liên kết thuộc trường hợp điểm a khoản 2 điều 5 của nghị định 20/2017/NĐ-CP. Công ty thực hiện quyết toán thuế TNDN có kê khai giao dịch liên kết: “Một doanh nghiệp nắm giữ trực tiếp hoặc gián tiếp ít nhất 25% vốn góp của chủ sở hữu của doanh nghiệp kia”

Công ty cung cấp hồ sơ chứng minh cho việc lựa chọn và áp dụng phương pháp xác định giá phù hợp nhất đối với giao dịch liên kết là phương pháp so sánh lợi nhuận. Tuy nhiên các DN do công ty lựa chọn để so sánh không phù hợp. Do đó cơ quan kiểm tra tiến hành lựa chọn lại các DN tương đương để so sánh và điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận. Căn cứ Khoản 3, Điều 12 Phần C Nghị định số 20/2017/NĐ-CP để đoàn kiểm tra ấn định thu nhập chịu thuế.

Kết quả truy thu và phạt:
giao dịch liên kết
Đây là DN hơn 20 năm hoạt động kinh doanh tại VN chưa khi nào nộp thuế TNDN. Không chịu thuế GTGT do DN nằm trong Khu chế xuất.

Ví dụ 2: Kết quả kiểm tra tại công ty TNHH ABC Việt nam giai đoạn 2015-2018
Giấy phép đầu tư số xxx/GP-KCN-HCM đăng ký lần đầu ngày 20/6/2000 do Ban quản lý các khu chế xuất  TP HCM cấp. Ngành nghề kinh doanh chủ yếu: gia công, sản xuất giày dép và phụ kiện giầy dép, …

Kết quả kiểm tra thuế TNDN:
  • Công ty TNHH ABC Việt nam gia công hàng cho công ty XYZ ở Mỹ, Công ty TNHH ABC Việt nam và công ty XYZ có quan hệ liên kết theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 5 Phần A Nghị định số 20/2017/NĐ-CP: “Một doanh nghiệp bảo lãnh hoặc cho một doanh nghiệp khác vay vốn dưới bất kỳ hình thức nào với điều kiện khoản vốn vay ít nhất bằng 25% vốn góp của chủ sở hữu của doanh nghiệp đi vay”.
  • Công ty TNHH ABC Việt nam không cung cấp được các thông tin, dữ liệu và tài liệu để chứng minh cho việc kê khai, hạch toán giá thị trường đối với giao dịch liên kết theo quy định tại khoản 6, Điều 10 Nghị định 20/2017/NĐ-CP. Do đó cơ quan kiểm tra ấn định thu nhập chịu thuế đối với DN theo quy định tại Điều 12 Nghị định 20/2017/NĐ-CP.
  • Cơ quan kiểm tra đã sử dụng dữ liệu của 5 DN có chức năng hoạt động tương tự với DN để xác định biên độ giá thị trường chuẩn theo các các tính của phương pháp xác định giá phù hợp nhất theo quy định tại Điều 7 Nghị định 20/2017/NĐ-CP. Cơ quan kiểm tra sử dụng hàm QUARTILE trên dữ liệu của 5 DN nếu trên dùng để so sánh và điều chỉnh thu nhập tính thuế TNDN (Áp dụng theo Phương pháp tỉ suất lợi nhuận thuần, cụ thể như sau: 
giao dịch liên kết
​Số tiền truy thu thuế Thu nhập doanh nghiệp:
giao dịch liên kết

Áp trần lãi vay theo nghị định 20, doanh nghiệp điêu đứng – vấn đề gây vướng mắc nhất trong nghị định 20/2017/NĐ-CP

​Gần 2 năm nay, nhiều DN trong nước liên tục phản ánh khó khăn và bất hợp lý do quy định khống chế lãi vay: "Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% của Tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế"- tức 20% EBITDA – Khoản 3, điều 8 nghị định 20/2017/NĐ-CP ngày 24/02/2017.
 
Đọc nghị định 20, bạn đọc sẽ nhận thấy 3 nguyên tắc áp dụng khi tính chi phí lãi vay được trừ:
  • Thứ nhất: Phần chi phí lãi vay (Tính trên tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ, không phân biệt lãi vay phát sinh với bên liên kết hay độc lập)vượt quá 20% sẽ bị coi là chi phí không hợp lý và bị tính thuế. Quy định này thật sự hết sức vô lý!
  • Thứ hai: Chi phí lãi vay đủ điều kiện được vốn hoá vào giá trị dự án đầu tư trong kỳ được trừ khỏi tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ khi xác định chi phí lãi vay được trừ để tính thuế TNDN.
  • Thứ ba: Trường hợp công ty phát sinh lãi tiền gửi, lãi cho vay thì sẽ không được bù trừ lãi tiên gửi và lãi cho vay với phần chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ.
 
Theo Bộ tài chính thì mục tiêu ban đầu của nghị định 20/2017/NĐ-CP là chống chuyển giá với DN FDI nhưng đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ quy định trên lại là các doanh nghiệp Việt Namđặc biệt là những DN đang đầu tư vào những ngành trọng điểm cần số lớn. Hơn nữa, quy định này tác động rất lớn lên hoạt động đi vay và cho vay giữa công ty mẹ và các công ty thành viên trong các tập đoàn mà EVN là một điển hình. Công ty mẹ đi vay và cho công ty con vay lại thì chi phí lãi vay phát sinh ở cả mẹ lẫn con tính trên 1 khoản vay và sẽ bị áp trần 2 lần, chi phí lãi vay vượt sẽ tính thuế 2 lần tại 2 công ty. Công ty mẹ EVN cũng bị truy thu thêm 762 tỷ đồng thuế TNDN năm 2017 nếu áp quy định trên. Tương tự, các công ty con của EVN cũng phát sinh thêm hàng trăm tỷ tiền thuế truy thu. 
giao dịch liên kết
Nguồn: Theo Tri thức trẻ

Trình tự phát hiện hành vi gian lận và ấn định, truy thu thuế của cơ quan thuế

Trước hàng loạt dấu hiệu đáng nghi ngờ của các DN FDI và DN nội, để ngăn chặn dấu hiệu chuyển giá, chốn thuế của các DN này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 20/2017/NĐCP về quản lý thuế với DN có giao dịch liên kết có hiệu lực từ 1/5/2017. Theo tinh thần của Nghị định này, các nguyên tắc đưa ra để xác định giá giao dịch liên kết như:
  • Phân tích, so sánh với các giao dịch độc lập;
  • Nguyên tắc bản chất quyết định hình thức để xác định đúng bản chất giao dịch liên kết có tính chất tương đồng với các đối tượng so sánh độc lập;
  • Phân tích, so sánh phải đảm bảo tính tương đồng giữa đối tượng so sánh độc lập và giao dịch liên kết;
  • Áp dụng phương pháp đối chiếu, rà soát,... đối với các yếu tố so sánh để lựa chọn các đối tượng so sánh độc lập nhằm ngăn ngừa tình trạng chuyển giá của các DN FDI tại Việt Nam.
giao dịch liên kết
Trình tự phát hiện hành vi gian lận và ấn định, truy thu thuế

1. Phân tích so sánh

Ví dụ: Công ty B hoạt động trong lĩnh vực may gia công, được thành lập bởi công ty mẹ có trụ sở tại Mỹ. Số liệu kế khai thuế của Công ty qua các năm:  
giao dịch liên kết
​Công ty có lập và nộp phụ lục về thông tin giao dịch liên kết, hồ sơ xác định giá thị trường (do bên thứ 3 lập). Trong hồ sơ xác định giá thị trường, công ty sử dụng phương pháp so sánh lợi nhuận (PP2-3) trong đó so sánh tỷ suất thu nhập thuần trên tổng chi phí làm phương pháp xác định giá thị trường.
Các công ty độc lập so sánh:
giao dịch liên kết
Công ty B có chức năng gia công sản phẩm, sau đó xuất cho công ty mẹ do đó công ty không có chi phí nghiên cứu phát triển, không có rủi ro về hàng tồn kho, ít chịu rủi ro về thị trường.
Qua xem xét hồ sơ của công ty nhận thấy, trong các năm từ 2015 đến 2018 công ty đang trong giai đoạn hoạt động hiệu quả thông qua các chỉ tiêu sau:
  • Số vòng quay tài sản của DN cao;
  • Hệ số vòng quay hàng tồn kho của DN ổn định qua các năm;
  • Doanh thu tăng trưởng đều qua các năm;
Qua phân tích hồ sơ khai thuế cũng như chức năng hoạt động của các DN so sánh do công ty cung cấp cho thấy có một số công ty chưa đảm bảo sự tương đồng, như:
Picture


2. Lựa chọn phương pháp xác định giá giao dịch liên kết

Ví dụ: Kết quả kiểm tra tại công ty TNHH M
​

Nhận định và phân tích so sánh
Công ty TNHH L được thành lập theo Giấy chứng nhận ĐKKD cấp lần đầu ngày 1/1/2015
Ngành nghề chủ yếu: sản xuất và kinh doanh ô tô.Từ khi thành lập đến năm 2018 công ty chưa phát sinh thuế TNDN do kê khai lỗ, lãi để chuyển lỗ nên không phát sinh thuế phải nộp.
Công ty TNHH M được thành lập bởi Công ty L tại Việt Nam với vốn đầu tư toàn bộ 100%. Trong kỳ công ty L bán xe hiệu Ford cho công ty M, bán xe nhãn hiệu KIA cho công ty N. L và N độc lập.Giao dịch giữa M và L là hình thức liên kết.
Chức năng hoạt độngcủa công ty L chủ yếu là sản xuất 2 dòng ô tô KIA và Ford, dòng Ford chuyên cung cấp cho công ty con, công ty không chịu rủi ro về hàng tồn kho do sản xuất theo đơn đặt hàng.
Tỷ suất thu nhập thuần trước thuế thu nhập doanh nghiệp/ tổng chi phí theo kê khai của công ty như sau:
giao dịch liên kết
Kết quả kiểm tra:
​

Qua kiểm tra phát hiện thấy công ty thực hiện mua bán với các bên có quan hệ liên kết thuộc trường hợp được quy định tại điểm a, khoản 1, điều 5 của nghị định 20/2017/NĐ-CP: “Một doanh nghiệp nắm giữ trực tiếp hoặc gián tiếp ít nhất 25% vốn góp của chủ sở hữu của doanh nghiệp kia”. Công ty thực hiện quyết toán thuế TNDN có kê khai giao dịch liên kết.

Tại thời điểm kiểm tra công ty không xuất trình được hồ sơ liên quan đến thông tin, tài liệu, chứng từ có liên quan đến giao dịch liên kết:
  • Chính sách xây dựng giá mua, bán hoặc trao đổi sản phẩm của DN, quy trình kiểm soát, xét duyệt giá, biểu giá bán sản phẩm trên các thị trường tiêu thụ.
  • Các thông tin, tài liệu và chứng từ làm căn cứ chứng minh cho việc lựa chọn và áp dụng phương pháp xác định giá phù hợp nhất trong giao dịch liên kết của DN bao gồm: các thông tin, dữ liệu và chứng từ được sử dụng để phân tích, so sánh, điều chỉnh khác biệt trọng yếu, bảng tính giá giao dịch theo phương pháp xác định giá mà DN áp dụng và giải thích lý do lựa chọn phương pháp đó.
  • Căn cứ vào chức năng hoạt động và đặc tính sản phẩm của Công ty, cơ quan kiểm tra đã tiến hành khảo sát, lựa chọn các đối tượng so sánh độc lập để phân tích nhằm lựa chọn những doanh nghiệp có tính chất và bối cảnh giao dịch phù hợp với Công ty để lựa chọn làm đối tượng so sánh là nhóm công ty N với tỉ suất lợi nhuận bình quân là 11%.Giả sử khác biệt có ảnh hưởng trọng (*) giữa 2 giao dịch bán xe Ford và Kia đã được điều chỉnh để kết quả giao dịch với Co. M phải đạt tỉ suất LNTT và trước lãi vay là 11%,
Cơ quan kiểm tra áp dụng phương pháp so sánh lợi nhuận với tỷ suất lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp/ tổng chi phí để xác định giá thị trường chuẩn đối với các giao dịch liên kết của công ty.

​Kết quả truy thu và phạt:
giao dịch liên kết


3. Kê khai và lập hồ sơ xác định giao dịch liên kết

Thông tư 41/2017/TT-BTC hướng dẫn chi tiết 4 mẫu kê khai giao dịch liên kết và hồ sơ xác định giá.
​Cụ thể bao gồm:
giao dịch liên kết
Kê khai và lập hồ sơ xác định giao dịch liên kết

​Miễn kê khai xác định giá giao dịch liên kết nếu đồng thời thoả mãn 3 điều kiện dưới đây:
  • Người nộp thuế (NNT) chỉ phát sinh giao dịch với các bên liên kết là đối tượng nộp thuế TNDN tại Việt Nam;
  • Bên liên kết áp dụng cùng mức thuế suất thuế TNDN với NNT, và
  • Không bên nào được hưởng ưu đãi trong kỳ tính thuế.


4. Miễn lập hồ sơ xác định giao dịch liên kết

giao dịch liên kết
Miễn lập hồ sơ xác định giao dịch liên kết


Tư vấn quản trị:

Hiện nay, tại các công ty Việt Nam, với phương châm “bỏ trứng vào nhiều giỏ”, việc thành lập nhiều công ty liên kết, công ty con để đầu tư xây dựng, mua bán, chuyển nhượng dự án nhằm 1 số mục đích sau:
​
  • Tách riêng pháp nhân nhằm duy trì chế độ sổ sách riêng biệt: tách bạch nguồn vốn, tài sản, chi phí, sổ sách với công ty ban đầu.
  • Tách riêng trách nhiệm của từng pháp nhân: nếu một pháp nhân phá sản sẽ không ảnh hưởng đến pháp nhân khác. Công ty mẹ chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp hay cổ phần sở hữu, trong khi đó các công ty con, công ty liên kết sẽ tự chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp và tài sản của mình với chủ nợ.
  • Thuận lợi trong thủ tục chuyển nhượng dự án cho 1 bên thứ 3: việc chuyển nhượng dự án đầu tư (công ty con, công ty liên kết) tạo thuận lợi về mặt hạch toán sổ sách, thuế của công ty mẹ không bị ảnh hưởng và không làm thay đổi cơ cấu của công ty mẹ, không ảnh hưởng đến dự án còn lại.
  • Tránh thuế, dễ dàng điều chỉnh lãi lỗ: các công ty có thể chuyển doanh thu, chi phí, lợi nhuận lẫn nhau nhằm tối ưu số thuế TNDN phải nộp.
 
Bên cạnh những lợi ích không nhỏ như vậy, các DN cũng đừng quên những giải pháp để ngăn ngừa những rủi ro bị truy thu thuế như đã trình bày ở trên. Hãy thực hiện một số giải pháp sau:

  • Chuẩn bị đủ hồ sơ, chứng từ xác minh bản chất giá thị trường
  • Tuân thủ quy định xác định giá thị trường theo nghị định 20/2017/NĐ-CP hoặc nghị định mới thay thế
  • Thống nhất thông tin kê khai và hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết (giá trị giao dịch, phương pháp xác định giá)
  • Cập nhật thông tư, nghị định liên quan đến giao dịch liên kết.
  • Tham vấn chuyên gia tài chính, kế toán, thuế khi cần.
 
Trên đây là những vấn đề liên quan đến chuyển giá trong giao dịch liên kết và những hệ luỵ thường gặp. Hi vọng bài viết này sẽ giúp bạn đọc nắm được giao dịch liên kết là gì cũng như giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có trong quá trình thực hiện tại DN.

​Xem thêm bài viết:
Giao dịch liên kết dẫn đến chuyển giá và hệ lụy khó lường (Phần 1)
​DN được quyền có nhiều Người đại diện theo Pháp luật không?

​Điều lệ là luật công ty
Nên lựa chọn loại hình doanh nghiệp nào khi khởi nghiệp
​Vốn ảo và hệ lụy thật
​Dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp
Luật cho startup Việt Nam ​

​​Tài liệu đính kèm bài viết:
Luật Doanh nghiệp 2014
Luật số 38/2019/QH14 - Luật Quản lý thuế: Tải về tại đây
Nghị định 20/2017/NĐ_CP: Tải về tại đây
Thông tư 41/2017/TT-BTC: Tải về tại đây

​
Để lại email ở phần comment cuối bài hoặc gửi yêu cầu tải biểu mẫu giao dịch liên kết về email: dangky@startup.edu.vn​

​Rất mong nhận được nhiều ý kiến, bình luận và bổ sung của các độc giả có hiểu biết và kinh nghiệm về vấn đề này.

Đăng ký để nhận bài viết, biểu mẫu, video miễn phí của Giamdoc.net

​​Download miễn phí nhiều tài liệu biểu mẫu quản lý DN, tài chính, nhân sự, kế toán thuế & hàng trăm video bài giảng hay về quản trị, tài chính, nhân sự, kế toán, kiểm soát nội bộ dành cho Member...

Vui lòng đăng ký tại đây để tải về!
Đăng ký nhận FREE
Picture


​Giamdoc.net gợi ý các khóa học phù hợp để nâng tầm giá trị cho bạn

Picture
Kế toán thực hành tổng hợp & báo cáo thuế
​​
​
Dù bạn chưa từng học kế toán, đã học kế toán, thậm chí đã làm kế toán nhưng chưa giỏi... thì sau khóa học này bạn sẽ giỏi,  thành thạo và tự tin làm kế toán, thuế...
Picture
Tổ chức vận hành công ty & Kiểm soát nội bộ | Internal Control
​​
Lần đầu tiên & độc quyền trên Giamdoc.net, trọn vẹn khóa học online kèm theo ứng dụng xây dựng mô hình tổ chức, quản lý vận hành & Kiểm soát nội bộ hữu hiệu
Picture
​Tài chính, kế toán & tối ưu thuế cho giám đốc | CEO

​
Khóa học trang bị đầy đủ kiến thức nền về tài chính DN, phương pháp tổ chức & quản lý hệ thống tài chính, dòng tiền, hồ sơ kế toán thuế dành cho Giám đốc - Quản lý DN​
Comments

    Kế toán, kiểm toán

    Chuyên trang hỗ trợ nghiệp vụ & kỹ năng làm việc về kế toán tài chính, kế toán quản trị, phần mềm kế toán


    Phân loại

    All
    Ke Toan Thanh Toan
    Ke Toan Thue
    Ke Toan Tong Hop Thuc Hanh

    Lưu trữ

    June 2020
    May 2020
    April 2020
    March 2020
    February 2020
    December 2019
    November 2019
    October 2019
    September 2019
    August 2019
    July 2019
    June 2019

    RSS Feed

Dành cho VIP Member
Chương trình ưu đãi

Mẫu kế hoạch tài chính
Download miễn phí nhiều tài liệu biểu mẫu quản lý DN, tài chính, nhân sự, kế toán thuế & hàng trăm video bài giảng hay về quản trị, tài chính, nhân sự, kế toán, kiểm soát nội bộ dành cho Member...
Đăng ký nhận FREE

Setup công ty & vận hành kinh doanh bài bản

Mô hình kinh doanh & hoạch định chiến lược
Tổ chức, vận hành, kiểm soát nội bộ
Hệ thống kinh doanh đồng bộ, bền vững
Hệ thống tài chính bài bản, hiệu quả & tối ưu
Quản trị nhân sự chiến lược, tinh gọn
Lãnh đạo - Quản trị - Quản lý điều hành
Tài chính & Thuế dành cho CEO
Diễn đàn pháp lý kinh doanh
Chuyển đổi số cho SMEs

Câu lạc bộ doanh nhân Giamdoc.net

Giamdoc.net

Terms & Privacy
​Payment policy
​About
Career
​
Contact

Liên hệ

© Giamdoc.net -2021  All rights reserved 
Tel: (+84) 08 8878 3881
Email: info@giamdoc.net
Add: Lầu 5, Annex Building, Park Royal Sài Gòn
Số 309B-311 Đường Nguyễn Văn Trỗi, Phường 1, Quận Tân Bình, T.p Hồ Chí Minh
__________

Đơn vị phân phối độc quyền:
Công ty TNHH Startup.edu.vn
  • CEO thực chiến
  • Đăng ký VIP-CEO
  • Khóa học
  • Khai giảng / Sự kiện
  • Blog quản trị